Odleżyny to bolesne zmiany skórne powstające w wyniku długotrwałego ucisku na tkanki, co prowadzi do ich niedokrwienia, uszkodzenia, a nawet martwicy. Problem ten dotyczy przede wszystkim osób unieruchomionych lub obłożnie chorych.
Przyczyny powstawania odleżyn
Odleżyny najczęściej pojawiają się w miejscach narażonych na stały nacisk, takich jak kość krzyżowa, pięty, biodra czy łopatki. Główne przyczyny ich powstawania to:
- Długotrwały ucisk: Prowadzi do niedokrwienia tkanek i uszkodzenia komórek.
- Tarcie: Może uszkadzać powierzchnię skóry, czyniąc ją bardziej podatną na odleżyny.
- Wilgoć: Sprzyja maceracji skóry, zwiększając ryzyko powstania ran.
- Zła dieta: Niedobór białka, witamin i minerałów osłabia regenerację skóry.
Profilaktyka odleżyn
Zapobieganie odleżynom jest znacznie prostsze i mniej kosztowne niż ich leczenie. Kluczowe działania to:
- Regularna zmiana pozycji ciała:
- Zmiana pozycji chorego co 1,5–2 godziny zmniejsza nacisk na te same obszary skóry.
- Ważne jest delikatne obracanie pacjenta, aby uniknąć tarcia skóry.
- Stosowanie materacy przeciwodleżynowych:
- Specjalistyczne materace dynamiczne lub piankowe rozkładają nacisk równomiernie, zmniejszając ryzyko powstawania zmian skórnych.
- Higiena i pielęgnacja skóry:
- Regularne mycie i osuszanie skóry, szczególnie w miejscach narażonych na nacisk, zapobiega podrażnieniom i infekcjom.
- Stosowanie kremów ochronnych może zmniejszyć ryzyko maceracji.
- Odpowiednie odżywianie:
- Dieta bogata w białko, witaminy (szczególnie C i E) oraz cynk wspomaga regenerację skóry i poprawia ogólną odporność.
Leczenie odleżyn
W przypadku wystąpienia odleżyn kluczowe jest szybkie podjęcie działań, aby zapobiec powikłaniom, takim jak infekcje czy głębsze uszkodzenia tkanek.
- Ocena stopnia zaawansowania:
- Odleżyny klasyfikuje się na cztery stopnie zaawansowania, od powierzchownych zmian skórnych do głębokich uszkodzeń obejmujących mięśnie i kości
- Oczyszczanie rany:
- Usunięcie martwych tkanek jest niezbędne dla procesu gojenia. Może być wykonywane mechanicznie, enzymatycznie lub chirurgicznie.
- Specjalistyczne opatrunki:
- Nowoczesne opatrunki, takie jak hydrokoloidy, alginiany czy opatrunki piankowe, zapewniają wilgotne środowisko sprzyjające regeneracji skóry.
- Konsultacja z lekarzem:
- W zaawansowanych przypadkach konieczna może być interwencja chirurgiczna, a także zastosowanie antybiotykoterapii w przypadku infekcji.
Podsumowanie
Profilaktyka odleżyn jest kluczowym elementem opieki nad osobami przewlekle chorymi. Regularna zmiana pozycji ciała, stosowanie materacy przeciwodleżynowych, dbałość o higienę oraz odpowiednia dieta znacząco zmniejszają ryzyko powstawania zmian skórnych. W przypadku ich wystąpienia, szybkie podjęcie leczenia oraz konsultacja z profesjonalistą są kluczowe dla uniknięcia powikłań.
Źródła
- mp.pl
- NFZ
- Medicover
Add a Comment