Opieka nad osobą niesamodzielną, w zależności od stanu jej zdrowia, wymaga od bliskich mniejszego bądź większego zaangażowania. Nie zawsze rodzina jednak ma możliwość, zdrowie do opieki w miejscu zamieszkania. Warto wiedzieć z jakiej pomocy można skorzystać.
W miejscu zamieszkania wspomagać powinien MOPS, po spełnieniu określonych przepisów oraz różnie programy miejskie czy unijne działające na terenie Krakowa: Fundacja Pełna Życia, MCO.
Pomoc instytucjonalna w opiece nad niesamodzielnym bliskim
1. Dom Pomocy Społecznej (DPS)
Z DPS-ów mogą korzystać osoby wymagające całodobowej opieki z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawności, którym nie można zapewnić niezbędnej pomocy w innej formie.
Wymagana dokumentacja:
- zgoda osoby zainteresowanej i jej pisemny wniosek,
- bez zgody osoby kierowanej
- postanowienie sądu,
- wniosek opiekuna prawnego posiadającego postanowienie sądu zezwalające na umieszczenie osoby ubezwłasnowolnionej w domu pomocy społecznej.
Procedura:
- wniosek złożenie w ośrodku pomocy społecznej wniosku o umieszczenie w DPS oraz zaświadczenia lekarskiego stwierdzającego taką konieczność, a w przypadku osób z zaburzeniami psychicznymi, dodatkowo zaświadczenia lekarza psychiatry i psychologa;
- wywiad pracownik socjalny przeprowadza z wnioskodawcą lub opiekunem prawnym wywiad środowiskowy i ustala sytuację osobistą, dochodową i rodzinną; następnie przeprowadza wywiady z krewnymi (współmałżonkiem, dziećmi, wnukami itd.), w celu ustalenia wysokości opłaty za pobyt;
- wydawana jest decyzja administracyjna o skierowaniu lub odmowie skierowania do domu pomocy społecznej.
Koszt pobytu:
- mieszkaniec płaci nie więcej niż 70% dochodu miesięcznie;
- koszt ponosi mieszkaniec i/lub małżonek, zstępni przed wstępnymi;
- jeśli rodzina nie może pokryć całości opłat, pozostały koszt ponosi gmina.
2. Zakład Opiekuńczo-Leczniczy (ZOL)
Z placówki mogą korzystać pacjenci wymagający całodobowych świadczeń pielęgnacyjnych, opiekuńczych i rehabilitacyjnych oraz kontynuacji leczenia, którzy w ocenie skalą poziomu samodzielności (skala Barthel), otrzymali 40 punktów lub mniej.
Dokumentacja i procedura:
- złożenie wniosku o wydanie skierowania do ZOL;
- skierowanie od lekarza ubezpieczenia zdrowotnego (rodzinny, w szpitalu, poradni);
- wywiad pielęgniarski i zaświadczenie lekarskie;
- badanie skalą Barthel (lekarz, pielęgniarka);
- przekazanie wymaganych dokumentów do ZOL-u i oczekiwanie na miejsce.
Koszt pobytu:
250% najniższej emerytury, z tym że opłata nie może być wyższa, niż kwota odpowiadająca 70% miesięcznego dochodu pacjenta.
Świadczenia:
- opieka zdrowotna – lekarz, pielęgniarka, podstawowa rehabilitacja ogólna, psycholog, leczenie farmakologiczne i dietetyczne, zaopatrzenie w wyroby medyczne (zgodnie z przepisami), terapia zajęciowa, edukacja w zakresie samoopieki w warunkach domowych.
3. Dzienny Dom Opieki Medycznej (DDOM)
Dzienny Dom jest przeznaczony dla:
- osób niesamodzielnych, w szczególności dla osób powyżej 65 lat, których stan zdrowia nie pozwala na pozostawanie wyłącznie pod opieką podstawowej opieki zdrowotnej i ambulatoryjnej opieki specjalistycznej, a jednocześnie nie wymaga całodobowego nadzoru lekarskiego i pielęgniarskiego (stacjonarnie);
- pacjentów wymagających świadczeń pielęgnacyjnych, opiekuńczych i rehabilitacyjnych oraz kontynuacji leczenia, którzy w ocenie skalą poziomu samodzielności (skala Barthel) otrzymali 40-65 punktów;
- pacjentów bezpośrednio po hospitalizacji, których stan zdrowia wymaga wzmożonej opieki pielęgniarskiej, nadzoru nad terapią farmakologiczną, kompleksowych działań usprawniających i przeciwdziałających postępującej niesamodzielności oraz wsparcia i edukacji zdrowotnej;
- pacjentów, u których występuje ryzyko hospitalizowania w najbliższym czasie lub którzy w czasie ostatnich 12 miesięcy przebyli leczenie szpitalne.
Dokumentacja i procedura:
- skierowanie i karta oceny poziomu samodzielności (skala Barthel);
- skierowanie wydaje lekarz ubezpieczenia zdrowotnego, a w przypadku pacjentów bezpośrednio po leczeniu szpitalnym – lekarz w szpitalu;
- czas pobytu jest ustalany indywidualnie: od 30 do 120 dni – w dni powszednie, od poniedziałku do piątku w godzinach 8:00-16:00.
Świadczenia:
- opieka zdrowotna, wyżywienie (dwa posiłki), zajęcia dodatkowe
Koszt pobytu:
- pobyt pacjenta i wszystkie świadczenia są bezpłatne
4. Pielęgniarska opieka długoterminowa domowa
Opieka dedykowana jest obłożnie i przewlekle chorym, którzy wymagają systematycznej, intensywnej opieki pielęgniarskiej w domu.
Kryteria uzyskania opieki:
- skierowanie wystawione przez lekarza ubezpieczenia zdrowotnego,
- karta oceny według skali samodzielności Barthel, wystawiona przez lekarza i pielęgniarkę,
- zgoda świadczeniobiorcy lub rodziny, opiekuna.
Świadczenia:
- opieka odbywa się nie mniej niż 4 razy w tygodniu; czas wizyty: 1-1,5 godz. lub według planu pielęgnowania,
- dostępność od poniedziałku do piątku w godzinach 8.00-20.00; w medycznie uzasadnionych przypadkach – codziennie.
5. Opieka nad pacjentem wentylowanym mechanicznie
Dodatkowym rodzajem opieki domowej jest wsparcie pacjentów wentylowanych mechanicznie (niewymagających hospitalizacji, lecz stałego nadzoru oraz profesjonalnej pomocy i pielęgnacji).
6. Ośrodek Pomocy Społecznej (OPS)
Przykładowe formy pomocy:
- zasiłki: stałe, okresowe, celowe, specjalne zasiłki celowe;
- posiłki;
- pomoc rzeczowa;
- poradnictwo prawne, socjalne, psychologiczne;
- usługi opiekuńcze o charakterze gospodarczym (np. sprzątanie, pranie, zakupy, przygotowanie posiłku, pomoc w spożywaniu posiłku i umyciu się, załatwianie spraw urzędowych);
- specjalistyczne usługi opiekuńcze w zakresie pielęgnacji (np. czynności związane z utrzymaniem higieny osobistej, zmiana pampersa, zapobieganie odleżynom, rozkładanie leków, podanie posiłku, zmiana bielizny, zmiana opatrunków);
- specjalistyczne usługi opiekuńczo-readaptacyjne (przeznaczone dla osób po 60 r.ż., które na skutek zaburzeń psychicznych np. depresji, otępienia, wymagają pomocy i wsparcia w codziennym funkcjonowaniu);
- specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi (asystowanie w codziennych czynnościach życiowych, pomoc w załatwianiu spraw urzędowych, zdrowotnych, pomoc w gospodarowaniu pieniędzmi);
- kompletowanie dokumentów do Domów Pomocy Społecznej.
W Krakowie skorzystać można z placówek mieszczących się:
- dla osób psychicznie chorych, ul. Krakowska 55
- dla osób somatycznie chorych, ul. Praska 25
- dla osób somatycznie chorych, ul. Helclów 2
- dla osób somatycznie chorych, ul. Nowaczyńskiego 1
- dla osób somatycznie chorych, ul. Radziwiłłowska 8
- dla osób somatycznie chorych, ul. Łanowa 39
- dla osób psychicznie chorych, ul. Łanowa 41
- dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie, ul. Łanowa 43
- dla osób w podeszłym wieku, ul. Kluzeka 6
- dla osób dorosłych niepełnosprawnych intelektualnie, ul. Babińskiego 25
- dla osób psychicznie chorych, dla dorosłych niepełnosprawnych intelektualnie, dla somatycznie chorych, os. Hutnicze 5
- dla osób uzależnionych od alkoholu, ul. Rozrywka 1
Źródło:
„Zajmujesz się rodzicami…? …żoną, mężem, inną bliską osobą starszą ? Życie z osobą niesamodzielną 60+” Opracowanie: Izabela Cymer • Ewa Drop Warszawa 2020 (Poradnik_dla_opiekunow_2020.pdf (wsparcieopiekunow.waw.pl))