osoba w czerwonej koszuli liczy na kalkulatorze, wokół pieniądz, finanse, telefon

Ułatwienia bankowe i urzędowe dla opiekunów – pełnomocnictwa, konta wspólne, ePUAP

Kiedy bliska osoba traci samodzielność, opiekun często przejmuje odpowiedzialność za sprawy codzienne: od płacenia rachunków po kontakt z urzędami. Jak to zrobić legalnie, bez stresu – i najlepiej zawczasu?

Ułatwienia w płaceniu rachunków – zlecenie stałe a polecenie zapłaty

Jeśli senior lub osoba niesamodzielna potrzebuje  pomocy głównie przy opłaceniu podstawowych rachunków, warto rozważyć rozwiązania proponowane przez banki: zlecenie stałe oraz polecenie zapłaty. Są to akcje podejmowane przez bank w celu uregulowania należności bez konieczności comiesięcznego działania właściciela konta, który ma za zadanie jedynie udostępnić środki do zapłaty.

Zlecenie stałe – do stałych opłat

Zlecenie stałe to automatyczna dyspozycja przelewu tej samej kwoty, w określonym dniu miesiąca, na konkretny rachunek. Idealne np. do:

  • czynszu,

  • abonamentu RTV,

  • opłaty za telefon stacjonarny,

  • opłaty za dom pomocy społecznej (stała wysokość).

Co trzeba zrobić?

Zlecenie stałe można ustalić w aplikacji mobilnej banku lub na jego stronie, albo stacjonarnie, w oddziale. Może to wykonać również pełnomocnik. Zalety tego rozwiązania to zawsze terminowe płatności, większa wygoda oraz możliwość edycji zlecenia lub anulowania w dowolnej chwili. Przy ustalaniu zlecenia stałego należy pamiętać o jego zmianie w przypadku podwyższenia lub obniżenia rachunków oraz anulowaniu w przypadku rezygnacji z usług.

Polecenie zapłaty – dla rachunków o zmiennej kwocie

Polecenie zapłaty to forma płatności, w której to firma (np. dostawca prądu czy gazu) zleca bankowi pobranie należności z konta klienta – po wcześniejszej zgodzie właściciela konta.

Sprawdza się przy opłatach cyklicznych o zmiennej wysokości:

  • rachunki za prąd, gaz, wodę,

  • telefon komórkowy, internet,

  • subskrypcje i inne usługi.

Co trzeba zrobić?

By zastosować to rozwiązanie, należy podpisać zgodę na polecenie zapłaty poprzez formularz od dostawcy usług lub banku. Po akceptacji wniosku bank i firma rozliczają płatność automatycznie. W każdej chwili można wycofać zgodę lub zablokować pobranie, a płatność następuje tylko na zatwierdzonego odbiorcę. Niestety nie zawsze banki i firmy oferują ustalenie polecenia zapłaty, dlatego warto skontaktować się z przedstawicielem banku i omówić szczegóły. 

Porównanie wariantów

CechaZlecenie stałePolecenie zapłaty
Kto inicjuje płatność?Właściciel konta lub pełnomocnikOdbiorca (np. dostawca usług)
Rodzaj kwotyZawsze taka samaMoże się zmieniać
UstawienieSamodzielnie w bankowości lub oddzialeWymaga zgody i danych odbiorcy
Kontrola nad płatnościąPełna – znana kwota i dataOgraniczona – kontrola tylko ogólna
Najlepiej sprawdza się przyCzynsz, opłaty stałe, abonamentyPrąd, gaz, telefon – zmienne rachunki
Możliwość anulowaniaTak – w dowolnym momencieTak – przez cofnięcie zgody

Dostęp do konta bankowego – co może opiekun?

Rachunki to jednak nie jedyne opłaty, jakie trzeba regulować – w przypadku podstawowych zakupów nie można ustalić polecenia zapłaty ani zlecenia stałego. Gdy osoba niesamodzielna przestaje mieć możliwość zarządzania pieniędzmi lub ma z nim trudność, trzeba podjąć kroki w celu włączenia opiekuna do dysponowania budżetem. 

Pierwsze, jeżeli to możliwe, warto zacząć od szczerej rozmowy. Powierzenie komuś budżetu to nie tylko kwestia formalna, ale też wyraz zaufania i chęci współpracy. Podczas rozmowy warto ustalić oczekiwania i granice tak, aby zadbać o komfort opiekuna i podopiecznego. Jeśli jednak trudno dojść do porozumienia, zaleca się kontakt z mediatorem lub psychologiem. 

Po rozmowach trzeba rozważyć rozwiązania, które pozwolą opiekunowi na dostęp do środków osoby niesamodzielnej. Tu mamy dwie najważniejsze opcje: konto wspólne albo pełnomocnictwo do konta.

Konto wspólne

To konto zakładane przez dwie osoby – np. seniora i jego opiekuna. Obie mają jednakowy dostęp do środków, mogą wypłacać pieniądze, wykonywać przelewy, ustawiać zlecenia stałe.

Zalety:

  • pełny i równorzędny dostęp dla obu osób,

  • działa od razu po podpisaniu umowy,

  • brak potrzeby załatwiania upoważnień.

Wady:

  • po śmierci jednego współwłaściciela konto może być zablokowane lub część środków wchodzi do spadku,

  • możliwe ryzyko nadużyć przy braku zaufania.

Pełnomocnictwo do konta

To dokument, który pozwala opiekunowi działać w imieniu właściciela konta, ale bez współwłasności.

Rodzaje pełnomocnictw:

  • ogólne – daje dostęp do wszystkich operacji (oprócz np. zamknięcia konta),

  • rodzajowe – ograniczone do konkretnych czynności (np. przelewów),

  • szczególne – np. do jednej wypłaty lub tylko określonej sumy.

Jak je ustanowić?
Najczęściej w oddziale banku, na podstawie dokumentu tożsamości. Niektóre banki oferują taką opcję online, np. przez iPKO czy Moje ING. Pełnomocnictwo wygasa po śmierci właściciela konta!

Porównanie obu wariantów:

Cecha Konto wspólne Pełnomocnictwo
Współwłasność pieniędzy Tak Nie
Automatyczny dostęp do środków Tak Tak
Działanie po śmierci właściciela Nie Nie
Ryzyko nadużyć Tak, przy braku zaufania Ograniczone
Sposób ustanowienia Umowa z bankiem Pełnomocnictwo pisemne

Pełnomocnik w urzędzie – jak działa ePUAP?

Coraz więcej spraw urzędowych można dziś załatwić przez internet – np. przez platformę ePUAP (Elektroniczna Platforma Usług Administracji Publicznej). Osoba niesamodzielna lub starsza może upoważnić opiekuna, by w jej imieniu złożył ważne wnioski, zarejestrował się do lekarza, wysłał PIT lub odebrał pismo z urzędu.

Co to jest ePUAP i profil zaufany?

To darmowe konto online, które pozwala załatwiać sprawy urzędowe bez wychodzenia z domu. Do korzystania z ePUAP potrzebny jest tzw. profil zaufany – można go założyć m.in. przez bankowość internetową (PKO, mBank, ING, Santander itd.).

Jak ustanowić pełnomocnika do spraw urzędowych?

  1. Osoba udzielająca pełnomocnictwa musi mieć profil zaufany;
  2. Przez ePUAP lub w urzędzie wypełnia się pełnomocnictwo (np. formularz UPL-1);
  3. Opiekun zyskuje prawo do działania w imieniu swojego podopiecznego – zdalnie lub w urzędzie.

Formularze i instrukcje są dostępne na: www.gov.pl

Co można załatwić jako pełnomocnik?

  • Złożenie wniosku o 500+, zasiłki, dodatki pielęgnacyjne,

  • Rozliczenie podatku (PIT, VAT),

  • Rejestracja w ZUS, KRUS, NFZ,

  • Wniosek o dowód osobisty,

  • Sprawdzenie e-recepty, e-skierowania.

Pełnomocnictwo może być czasowe, jednorazowe lub stałe – zależnie od potrzeb.

Na co uważać?

  • Pełnomocnictwo nie działa po śmierci właściciela konta – wtedy potrzebne jest postępowanie spadkowe.

  • Nie można automatycznie zarządzać emeryturą lub rządowym świadczeniem bez upoważnienia.

  • W razie poważnej choroby warto rozważyć pełnomocnictwo notarialne – szczególnie jeśli chodzi o zarządzanie majątkiem lub podpisywanie umów.

  • Zawsze warto trzymać kopie pełnomocnictw i potwierdzenia nadania uprawnień – mogą być potrzebne przy kontroli lub odmowie wykonania dyspozycji.

Źródła

Comments are closed.